Havzi Nela

Twenty years ago today, Ferbent's cousin, Havzi Nela (a well known poet and dissident), was hung in the northern Albanian city of Kukes, for speaking out against the communist regime.

Even though communist leader Enver Hoxha was already dead and the communist regime was on it's last legs, they hung Havzi Nela as a last ditched attempt to show their power. They failed.

---

Tirani ynë

Ka ca ditë e mjaft do kohë
Tirani ynë s'po ndihet mirë,
me miq e shokë sikur rri ftohtë
Dhe kur i shikon i vjen pështirë.

Thonë, asht tretë e asht ligështue
Thonë, asht sëmundë, me kriza nervore
Në shtrat kur bie më shumë rri zgjue
Nji libër të kuq se lëshon prej dore.

Ajo është vepra e xha Stalinit
Jo, kushdo nuk mund ta dijë
Fshehtas doli prej Kremlinit
E nën këmishë erdhi n'Shqipni!

Ajo asht vepra e tiranit trumyk
Gjithë komplote, intriga e dredhi!
Çka përdori ai xhelat pacipë
Për të shtypë e gjakosë popujt sovjetikë.

Tirani ynë gjithë karrierën e tij
Këtë libër nuk e lëshoi prej dore,
E tash vetë ka ba volume të rinj
Plot me krime e vepra çnjerëzore.

Shpesh të dy veprat i merr në dorë
Herë i peshon e herë i krahason
Kërkon të gjejë, cili asht ma mizor,
cili xhelat, xhelatit ia kalon.

Po merr inat sa do të pëlcasë
S'ia ha mendja se e arrin mikun e tij
E mendon të vrasë, sa më shumë të vrasë.
Sa më shumë gjak të shohë me sytë e tij!

Sikurse duket po e ndjen i shkreti
E sheh të afërt dhe fundin e tij
Dhe dëshiron të marrë sa më shumë me vete
Që të krahasohet në skëterrë me kolegun e tij.

---

- Havzi Nela u lind më 20 shkurt 1934.
- Kur qe vetëm nëntë vjeç i vdes baba; po në këtë moshë së
bashku me vëllanë (A. Nela), merr udhën e shtegtarit për arsye
ekonomike dhe deri në vitin 1946 punoi si hyzmeqar nëpër disa
shtëpi të Tiranës.
- Ndjek shkollën në Kukës (nxënës konviktor me bursë shteti),
deri me 6 tetor 1948.
- Arratiset në Kosovë tek të afërm të vet, vazhdon shkollën dhe
qëndron aty deri më 9 qershor të vitit 1949. Kthehet dhe punoi
në bujqësi deri në vitin 1950.
- Shkon në shkollën pedagogjike Shkodër, por e ndërpret
shkollën për arsye ekonomike.
- Punon arsimtar në Plan - Klos (Mat) deri në mars të vitit 1953;
kërkon transferim, por e pushojnë nga puna. Kthehet në
vendlindje, merret me bujqësi deri në nëntor 1953.
- 20 nëntor 1953 deri më 13 nëntor 1955: kryen shërbimin
ushtarak.
- Janar 1956: mësues në Lojme.
- 1957: në Shishtavec, përgjegjës i sallës së leximit.
- Fundi i vitit 1958: shkon në gjimnazin e rezervave të arsimit
(Tiranë), ku diplomohet në arsimin e mesëm; kthehet dhe punon
mësues në shkollën 7-vjeçare Shishtavec dhe njëkohësisht
vazhdon shkollën e lartë me korrespondencë.
- 1963: transferohet nga Shishtaveci në Surroj; refuzon, e
dërgojnë mësues në Krumë ku punon vetëm pesë muaj.
- 1963: mbas kthimit nga Kruma, mësues në Topojan deri në
paraditen e 26 prillit 1967
- 22 prill 1967: në Shishtavec reagon ndaj kërkesave të regjimit
për prishjen e kishave dhe xhamive, futjen në kooperativë
bujqësore dhe ndërrimin e veshjes.
- 27 prill 1967: arratiset së bashku me bashkëshorten, Lavdie
Nela.
- 6 maj 1967: pala jugosllave e dorëzon në postën kufitare
(Morinë)
- 22 maj 1967: dënohet me l5 vjet heqje lirie dhe konfiskim të
pasurisë, ndërsa bashkëshortja e vet me 10 vjet heqje lirie.
- 8 gusht 1975: ridënohet me 8 vjet heqje lirie.
- 19 dhjetor 1986: lirohet nga burgu.
- 12 tetor 1987: internohet në katundin Arrën.
- 13 qershor 1988: largohet nga internimi.
- 15 qershor, ora 5.30 e mëngjesit - në Brekijë, konfliktohet me
shpurën ndjekëse; e arrestojnë.
- 15 qershor, ora 10 e paradites: e dorëzojnë
në degën e punëve të brendshme të Kukësit.
- 15 qershor, ora 12 e mesditës: nis procesi
hetimor.
- 21 qershor: mbyllet procesi hetimor.
- 22 qershor, ora 10 e paradites: formulohet
vendimi për dënimin kapital në gjykatën e
Kukësit (dënim i paracaktuar).
- 24 qershor: zhvillohet gjyqi dhe shpallet
vendimi.
- 25 qershor: bën ankim pranë Kolegjit penal
të Gjykatës së lartë.
- 16 korrik: Këshilli gjyqësor i kolegjit penal të
gjykatës së lartë lë në fuqi vendimin e gjykatës
së rrethit të Kukësit
- 2 gusht: Presidiumi i Kuvendit Popullor
miraton vendimin për ekzekutimin e H. Nelës.
- 10 gusht, ora 2 mbas mesnate: realizohet
ekzekutimi
- 10 gusht, ora 11 e paradites: trupi hiqet nga
vendi i ekzekutimit dhe mbyllet në magazinën e
policisë.
- 11 gusht, ora l mbas mesnate: trupi futet nën
tokë.